فصلنامه دانشکده بهداشت و

باتوجه به اهمیت بالقوه داروهای گیاهی بومی که بتوانند تاثیر قابل قبولی بر روی انگل های مالاریا داشته باشند، اثر عصاره الکلی اسپند بر روی پلاسمودیوم برگئی بطور تجربی در موش سفید کوچک آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت و با اثر کلروکین مقایسه شد. بدین منظور تعداد 56 عدد موش در 8 گروه 7 تایی قرار گرفتند، که هفت گروه از آن با پلاسمودیوم برگئی آلوده شدند و با عصاره الکلی اسپند و کلروکین با متد Rane test تحت درمان قرار گرفتند. در این روش پس از مشاهده انگل در خون محیطی موش های آلوده شده، به جز گروه های شاهد و دریافت کننده پلاسبو (دارونما)، با غلظت های مختلف از عصاره الکلی اسپند و کلروکین، تحت درمان قرار گرفتند. موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید. میزان پارازیتمی در روزهای چهار و هفت نسبت به میزان پارازیتمی روز قبل از درمان تعیین شد، تا میزان کاهش پارازیتمی در گروه های درمان شده در مقایسه با گروه های شاهد و دریافت کننده دارونما مشخص شود. گروه 8 در این مطالعه بدون هیچگونه تزریقی از انگل و دارو بوده، صرفا جهت کنترل مرگ و میر تصادفی موش ها در حیوانخانه نگهداری می شد. آنالیز داده های خام با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون آنالیز واریانس یک طرفه انجام گردیده و موثرترین غلظت در بین غلظت های مورد استفاده مشخص گردید. نتایج بدست آمده نشان می دهد غلظت های مختلف اسپند تاثیرات متفاوتی در کاهش میزان پارازیتمی انگل دارند. گرچه تمام غلظت های مورد استفاده به نحو چشمگیری باعث کاهش تعداد انگل در موش های آلوده شدند، غلظت 100mg/kg به نحو معنی داری در این کاهش نقش داشت (P<0.05). تاثیر کلروکین بر انگل های تحت مطالعه قاطع و بیشتر از غلظت های متفاوت عصاره الکلی اسپند بود. مطالعات نشان می دهد تاثیر عصاره الکلی اسپند بر روی انگل بطئی ولی مورد توجه است. به نظر می رسد اگر از عصاره های 100mg/kg و 20mg/kg اسپند استفاده شود نتایج بهتری بتوان دریافت کرد.